Tijdens zijn colleges Burgerlijk recht III gaf mijn latere promotor, prof. mr. C.J.H. Brunner (dus: C.J.H.B. resp. CJHB in de NJ), steevast aanwijzingen omtrent het gebruik van de Nederlandse taal. Met deze rubriek,Taallesjes voor juristen, is beoogd om de fakkel over te nemen.

Afgelopen zondagochtend in de Millinger theetuin (foto mr. Roel Kop, iPhone 15 Pro Max)

Noviomagus. In een conclusie van antwoord lees ik dat de Afdeling bestuursrechtspraak „dit alles in zijn overwegingen betrokken” heeft. Fout, want afdeling is vrouwelijk, zodat er had moeten staan in ‘haar’ overwegingen betrokken.

Wat tot droefheid stemt

Een ‘zijn/haar’-fout staat ook in een (zeer) recente conclusie van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad: „Het belang bij een zodanige vordering is naar haar aard in de eerste plaats gelegen in {…}”. Het belang is niet naar ‘haar’, doch naar zijn aard.

In een beroepschrift lees ik: „De Hoge Raad betrok in haar overwegingen {….}”. Fout, want ‘raad’ is mannelijk. Tot dezelfde categorie behoort de, jammer genoeg, vaak gemaakte fout ‘gerechtshof en haar arrest’.

Op zulke tot droefheid stemmende fouten is reeds gewezen in de eerste aflevering van deze veelgelezen rubriek.

Pleonasme

Niet zelden lees ik in een rechterlijke uitspraak of een conclusie dan wel een memorie dat er ‘due dilengence-onderzoek’ gedaan is. Dat is een pleonasme. Van Dale omschrijft ‘due diligence’ als „fi­nan­ci­eel-eco­no­misch on­der­zoek naar een over­na­me­kan­di­daat”.

In een brief lees ik dat een cassatiemiddel klaagt „dat het hof ten onrechte heeft miskend dat {…}”. Wie iets miskent, doet dat al ten onrechte.

In een processtuk staat ‘mr. X q.q., in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement van Y B.V.’ De schrijver van dat processtuk heeft het niet begrepen. Want ‘q.q.’ is een afkorting van ‘qualitate qua’, ofwel: in hoedanigheid van. Beide achter elkaar gebruiken is een doublure.

En nog veel te vaak lees ik in rechterlijke uitspraken dat X op iets ‘gerechtvaardigd mocht vertrouwen’. X mocht erop vertrouwen of heeft gerechtvaardigd erop vertrouwd, maar ‘gerechtvaardigd erop mocht vertrouwen’ is een hardnekkige fout. Ik heb er al vaker op gewezen in deze rubriek en zal dat, vrees ik, moeten blijven doen.

Slordig

Jammer genoeg lees ik in een arrest „de door appellanten gevorderde bedragen zijn allen opgenomen in de regeling van …”. Fout. Die bedragen zijn alle opgenomen in die regeling.

In een andere rechterlijke uitspraak is het, helaas, van hetzelfde laken een pak: „De stellingen die [partijnamen, SvS] hebben aangevoerd hebben allen betrekking op …”.

Gij zult strak schrijven

In rov. 3.2 van HR 2 juni 2023, ECLI:NL:HR:2023:822 valt te lezen: „Daarmee heeft het hof miskend dat op grond van de Haviltex-maatstaf voor de uitleg van de vaststellingsovereenkomst – die ziet op onzekerheid of een geschil over de huurovereenkomst – niet alleen omstandigheden rondom die vaststellingsovereenkomst relevant kunnen zijn, maar ook omstandigheden die betrekking hebben op de huurovereenkomst.” Dat is wollig, niet strak. Ik zou schrijven omstandigheden die ‘de huurovereenkomst betreffen’, wat (dus) korter is dan omstandigheden die ‘betrekking hebben op de huurovereenkomst’.

Suggesties voor deze rubriek, Taallesjes voor Juristen, kunt u mailen naar taallesjes@vscc.nl.

Wollig is ook wat ik lees in een arrest van een gerechtshof: „Het hof stelt vast dat ingevolge artikel 130 Rv jo artikel 353 lid 1 Rv geldt dat de eiser in beginsel ook in hoger beroep zijn eis kan wijzigen zolang de rechter geen eindvonnis heeft gewezen.” Strakker is om geen ‘geldt’ te gebruiken. Ik zou gewoon schrijven dat ex art. 130 Rv jo art. 353 lid 1 Rv de eiser ook in hoger beroep zijn eis kan wijzigen (zolang etc.).

Ook maar een mening?

Naar vermeld wordt in een arrest van een gerechtshof, „heeft het hof geoordeeld voorshands van mening te zijn dat {…}”. Een gerechtshof is iets voorshands van oordeel en is niet ‘van mening’.

Wat valt uiteen?

Reeds jarenlang wordt in menige bespreking van een cassatiemiddel door de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad of een advocaat die in cassatie verweer voert, vermeld dat het middel in bijvoorbeeld drie onderdelen ‘uiteenvalt’. Zoiets schrijf ik niet. Want een cassatiemiddel valt niet uiteen. Laat staan indien ik het opgesteld heb, zou ik eraan toe willen voegen. Beter is het om bijvoorbeeld te schrijven dat het middel drie onderdelen bevat.

Vorige aflevering van deze taalrubriek

Een link naar de vorige aflevering van deze veelgelezen rubriek staat HIER.