Tijdens zijn colleges Burgerlijk recht III gaf mijn latere promotor, prof. mr. C.J.H. Brunner (dus: C.J.H.B. resp. CJHB in de NJ), steevast aanwijzingen omtrent het gebruik van de Nederlandse taal. Met deze rubriek, Taallesjes voor juristen, is beoogd om de fakkel over te nemen.
Zicht op Noviomagus vanaf Veur-Lent, afgelopen zaterdagmiddag (foto SvS, iPhone 11 Pro Max)
Noviomagus. Afgelopen week las ik in het FD (Financieel Dagblad) over een Europa dat zich economisch „niet het kaas van het brood laat eten.” Het is de kaas (mannelijk).
CMS geeft in haar ‘Ben jij te slim om alleen advocaat te zijn?’-advertentie te kennen op zoek te zijn naar „de allerbeste juristen. Maar dat moeten bij wijze van spreken ook halve economen zijn.”
Hoezo de allerbeste juristen dat? Er had moeten staan dat zij ook halve economen moeten zijn.
Afgelopen vrijdag las ik in het FD: „Naar deze testresultaten werden in het bijzonder uitgekeken omdat Biden en Trump – op afstand weliswaar – een podium hadden gedeeld.” Wie naar die testresultaten uitkeek of uitkeken, stond niet in het FD. Naar die testresultaten werd uitgekeken. Er werd naar die resultaten uitgekeken.
Kwalificeren
In een recente, in een civiele zaak genomen conclusie (§ 5.13) van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad lees ik: „In dat geval kwalificeert de overeenkomst niet als arbeidsovereenkomst, omdat partijen dat kennelijk niet bedoeld hebben.” Dat stemt tot droefheid. Wij schrijven, bijvoorbeeld, ook niet dat een overeenkomst ‘als arbeidsovereenkomst typeert’.
Het woord ‘kwalificeren’ is een overgankelijk werkwoord. Een overeenkomst kwalificeert (zelf) niet, maar wordt door een jurist al dan niet als arbeidsovereenkomst gekwalificeerd. De overeenkomst die gekwalificeerd wordt is, lijdend voorwerp.
Een betekenis van ‘kwalificeren’ is volgens Van Dale „een rechtskundige naam geven”. Zo kwalificeert de strafrechter hetgeen bewezen verklaard is al dan niet als oplichting (art. 326 lid 1 Sr). Zelf kwalificeert het bewezen verklaarde niet.
Evenmin kwalificeert een overeenkomst zelf. Een kantonrechter bijvoorbeeld kwalificeert een contract als arbeidsovereenkomst. Het contract zelf kwalificeert niet als arbeidsovereenkomst.
Die fout met het woord ‘kwalificeren’ wordt (veel) vaker gemaakt, in bijvoorbeeld menig proefschrift, tijdschriftartikel of commentaar (annotatie) onder een uitspraak.
Overigens is in de vierde aflevering van deze taalrubriek reeds op die fout gewezen.
Vorige aflevering van deze taalrubriek
Een link naar de vorige aflevering van deze veelgelezen rubriek staat HIER.
„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)
Reacties
Carlo Fiscalini
Beste Sjef,
wat nu, indien ik “zichzelf” toevoeg?
Dat contract kwalificeert zich(zelf) als huurovereenkomst. Zoals ook, “dat schilderij kwalificeert zich, door vlakverdeling en kleuren, als een ware Mondriaan” . Of : “Dat boek kwalificeert zichzelf, alleen al vanwege de opbouw van de spanning, als een echte actiethriller.”.
Sjef van Swaaij, advocaat bij de Hoge Raad - onafhankelijk, eigenzinnig, en gedreven
Dat is goed om te vernemen. Ik bemerkte dat het foutieve gebruik van ‘kwalificeren’ hardnekkig is. Het was daarom tijd om het nogmaals aan de kaak te stellen.
Eerde de Vries
Dank voor de correctie, ik nam dat nieuwe gebruik van “kwalificeren” ook al over, mijn secretaresse vond dat gek, en jij geeft haar gelijk.