Noviomagus. De president van de Hoge Raad, Maarten Feteris, draagt uit dat juristen heldere en begrijpelijk taal moeten gebruiken (link: HIER of HIER). Dat heeft Feteris onder meer gedaan op het Jonge Balie Congres 2016. Ik ben het van harte met Feteris eens.
Verouderde en plechtige woorden
Naar ik begrijp, vindt Feteris dat gebruik, althans teveel gebruik, van verouderde en/of plechtige woorden kan meebrengen dat van heldere en begrijpelijke taal geen sprake is. Zo staat op de website van het Genootschap Onze Taal de vermelding dat wie eenvoudig en duidelijk wil schrijven, op zijn woordkeuze moet letten, en wordt er naar voren gebracht dat je door te kiezen voor woorden en formuleringen die in het ‘gewone’ dagelijkse taalgebruik vaak voorkomen, je je tekst duidelijker en aansprekender maakt (link: HIER).
Nochtans
Volgens Van Dale is verouderd het woord nochtans . Op de website van de Taalunie wordt daarentegen vermeld dat nochtans een correct woord is, en standaardtaal is in België (waarmee bedoeld zal zijn Vlaanderen), en dat standaardtaal in het hele taalgebied bijvoorbeeld is maar, echter, toch, en niettemin (link: HIER).
Op de website van voornoemd genootschap staat een lijst met ouderwetse en formele woorden en daarin is ook het woord nochtans opgenomen.
Hoge Raad
Het was mij een genoegen om te bemerken dat het woord nochtans gebezigd is in een nog op 20 juni 2017 door de strafkamer van de Hoge Raad gewezen arrest (LINK), namelijk in rov. 2.3:
„Uitgangspunt is dat indien de dagvaarding van een verdachte die is ingeschreven in de basisregistratie personen, rechtsgeldig is betekend, de verdachte niet op de terechtzitting is verschenen en de ter terechtzitting aanwezige, door de verdachte uitdrukkelijk gevolmachtigde raadsvrouwe niet verzoekt de behandeling van de zaak aan te houden met het oog op de uitoefening van het aanwezigheidsrecht door de verdachte, de rechter – behoudens duidelijke aanwijzingen van het tegendeel – kan uitgaan van het vermoeden dat de verdachte vrijwillig afstand heeft gedaan van zijn recht om in zijn tegenwoordigheid te worden berecht. Nochtans bestaat de mogelijkheid dat achteraf moet worden vastgesteld dat aan het recht van de verdachte om in zijn tegenwoordigheid te worden berecht, is tekortgedaan. Dit kan zich voordoen indien de verdachte ten tijde van de behandeling van zijn zaak rechtens van zijn vrijheid was beroofd zonder dat dit de rechter bekend was.”
Wel of niet ‘nochtans’ gebruiken?
Het schijnt mij toe dat met het bezigen in de zo-even geciteerde rov. 2.3 van het woord ‘nochtans’ niets mis is. Dat woord doet aan de begrijpelijkheid van het geciteerde niets af. Het is helder en alleszins begrijpelijk geformuleerd. Een alternatief als niettemin had ook gekund, maar het hoefde niet.
Gaan wij uitsluitend woorden gebruiken die in het ‘gewone’ dagelijkse taalgebruik vaak voorkomen, dan wordt de taal schraal.
Het vorige Taallesje voor juristen
Een link naar de vorige aflevering van deze rubriek staat HIER.
„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)
