Tijdens zijn colleges Burgerlijk recht III gaf mijn latere promotor, prof. mr. C.J.H. Brunner (dus: C.J.H.B. resp. CJHB in de NJ), steevast aanwijzingen omtrent het gebruik van de Nederlandse taal. Met deze rubriek,Taallesjes voor juristen, is beoogd om de fakkel over te nemen.

Zicht op de Hofvijver vanuit het Maurtishuis (foto SvS, iPhone X)

(Versie 2.0)

Noviomagus. In de editie van NRC Handelsblad  van 12 juni jl. stond een column van Japke-d Bouma met als opschrift Dit is het ergste jargon in de rechtspraak. Japke-d Bouma gaf daarin te kennen dat zij gesproken had met Joyce Lie, rechter te ‘s-Hertogenbosch, die op Twitter (@JudgeJoyce) en Facebook actief is als Judge Joyce.

Woorden die volgens Judge Joyce archaïsch zouden zijn

Joyce Lie kwam met de bewering vooral „jeuk” te krijgen van archaïsche woorden. In dit verband noemde zij  als voorbeeld onder meer de woorden: mitsgaders, thans, reeds, voorts, onderhavige, hetgeen, omtrent, blijkens, en tevens.

Hoe daarover te denken?

Volgens mij is een woord als mitsgaders inderdaad archaïsch. Van Dale expliciteert ook dat dat woord archaïsch is. Ik bezig dat woord niet.

Zijn echter de andere zojuist vermelde, door Joyce Lie genoemde woorden ook archaïsch?

Judge Joyce oormerkt als archaïsch wat niet archaïsch is

Wat betreft Van Dale zijn die andere woorden niet archaïsch.

En volgens mij ook niet. Woorden als thans, reeds, voorts, hetgeen, omtrent, blijkens, en tevens zijn helemaal niet archaïsch.

Maar ook niet wat betreft woordgebruik zoals in NRC Handelsblad, de Volkskrant, conclusies van of namens de procureur-generaal bij de Hoge Raad en uitspraken van de Hoge Raad.

Overigens wordt ook het door Joyce Judge genoemde woordje onderhavige door Van Dale niet als archaïsch gekwalificeerd, maar pleeg ik het in mijn processtukken om een andere reden niet te gebruiken. (Ik vind het, als advocaat, te afstandelijk om bijvoorbeeld te schrijven „in de onderhavige zaak”; ik schrijf „in casu”, wat bovendien korter is.)

Hoed u voor taalverschraling

Zouden wij niet meer de hiervóór vermelde woorden gebruiken waarvan Joyce Lie zegt jeuk te krijgen (met uitzondering van mitsgaders), dan zou dat leiden tot verschraling van onze taal.

Zo is een woord als reeds een prima alternatief voor al. Schrijf je steeds al, om de reden dat je reeds  zou moeten vermijden, dan doet dat krampachtig aan. Bovendien mist je tekst dan onnodig variatie.

Zo ook is het woord voorts  een prima alternatief voor verder of  voor ook. Met voorts kun je mooi afwisselen.

Zo voorts valt niet in te zien wat er mis zou zijn met het prachtige woord thans.

Zo verder blijf ik gecharmeerd van het woord blijkens. Je kunt schrijven dat iets uit het rapport blijkt, maar korter is blijkens het rapport.

Nabrander

Mogelijk beoogt Joyce Judge ook naar voren te brengen dat niet iedereen de betekenis kent van de door haar in de ban gedane woorden.

Het wil er bij mij echter niet in dat van iemand die aan de hand van de tekst van een uitspraak van een overheidsrechter wil begrijpen waarom het dictum luidt zoals het is niet gewoon verwacht zou mogen worden dat hij het Nederlands beheerst.

Hierbij zij onderkend dat de betekenis van de door Judge Joyce als ‘jeuk’-woorden weggezette woorden – die (behoudens mitsgaders) toch redelijkerwijs niet als moeilijke woorden getypeerd kunnen worden – eenvoudig te vinden is in een woordenboek. Anno 2018 hebben we het dan tevens over een zoekmachine op internet. Deze is ook met een smartphone eenvoudig te gebruiken.

Het vorige Taallesje voor juristen

Een link naar de vorige aflevering van deze rubriek staat HIER.