Cassatiesucces: taak appèlrechter, faillietverklaring, steunvorderingen en paritas creditorum

“3.3.1.  Bij de beoordeling van het middel wordt vooropgesteld dat in cassatie vaststaat dat Unitco een vordering heeft op [verzoekster] en voorts dat voor faillietverklaring is vereist dat de schuldenaar meer dan één schuldeiser heeft en dat het bestaan van de vorderingen summierlijk is gebleken. Indien de stellingen van partijen daartoe aanleiding geven, dient de rechter in hoger beroep opnieuw te onderzoeken of aan de vereisten voor faillietverklaring is voldaan. Bij zijn beslissing daarover dient hij uit te gaan van de toestand ten tijde van zijn uitspraak en moet hij dus de op dat moment bestaande omstandigheden in aanmerking nemen. Aldus kan hij komen te staan voor de door hem opnieuw – maar dan naar dat tijdstip – te beantwoorden vraag of wordt voldaan aan het vereiste van pluraliteit van schuldeisers. Hij zal dan in zijn onderzoek moeten betrekken of (alle) door de rechtbank in aanmerking genomen steunvorderingen nog bestaan.

Betaling door derden van steunvorderingen en paritas creditorum; hattrick

De Hoge Raad haalt drie keer uit in rov. 3.2.2. Deze bestaat uit drie alinea’s en in iedere alinea zegt het cassatiecollege waar het op staat. Het zal je niet verbazen dat het voor schrijver dezes zo ongeveer voelt als voor de voetballer die drie keer scoort in één wedstrijdhelft (hattrick).

Onjuist oordeel (nr. 1) dat uitgegaan zou moeten worden van het bestaan van mogelijk nog onbekende steunvorderingen

“Het hof heeft (in rov. 3.5.5) overwogen dat in een eenmaal uitgesproken faillissement uitgegaan dient te worden van het bestaan van – mogelijk nog onbekende – schulden, tenzij het tegendeel aannemelijk kan worden gemaakt, alsook dat het hof in het onderhavige geval uitgaat van het bestaan van mogelijk ten tijde van zijn beslissing nog onbekende steunvorderingen. Dit oordeel is onjuist. Voor het in hoger beroep handhaven van een faillissement is – evenals voor het uitspreken van een faillissement – vereist dat het bestaan van steunvorderingen summierlijk is gebleken. Het hof had derhalve naar aanleiding van de stellingen van [verzoekster] moeten onderzoeken of (nog) daadwerkelijk aan dit vereiste was voldaan.”

Onjuist oordeel (nr. 2) dat betaling door derden van steunvordering zou leiden tot doorbreking paritas creditorum

“Ook het oordeel van het hof (in rov. 3.5.6) dat het in een faillissementssituatie betalen van steunvorderingen, al dan niet door derden, ontoelaatbaar is, is in zijn algemeenheid onjuist. Het staat derden in beginsel vrij hangende een procedure tot faillietverklaring steunvorderingen te voldoen. Dat levert geen doorbreking op van de paritas creditorum, ook niet indien de vordering van de aanvrager van het faillissement onbetaald blijft of daarvoor geen zekerheid wordt gesteld. De paritas creditorum ziet immers slechts op de gelijke behandeling waarop schuldeisers aanspraak hebben bij de voldoening van hun vorderingen uit (de opbrengst van) de goederen van de schuldenaar (art. 3:277 BW).”

Onjuist oordeel (nr. 3) dat betalingen door derden ‘dus’ nieuwe steunvorderingen zouden impliceren

“Voor zover het hof (in rov. 3.5.6) heeft geoordeeld dat het niet kan uitsluiten dat [verzoekster] met derden leningen is aangegaan om de steunvorderingen te betalen – waarmee het hof kennelijk bedoelt dat die leningen op hun beurt steunvorderingen opleveren – geeft zijn oordeel eveneens blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Overeenkomstig het hiervoor in 3.3.1 overwogene, had het hof immers moeten onderzoeken, voor zover het standpunt van Unitco daartoe aanleiding gaf, of summierlijk van zodanige leningen is gebleken.”

Derde cassatieberoep: goed nieuws; conclusie P-G strekt tot vernietiging

In de derde zaak heeft de Procureur-Generaal inmiddels overeenkomstig het door mij ingediende cassatieverzoekschrift geconcludeerd tot vernietiging. Uiteraard kom ik op deze weblog nog terug op die zaak, nl. zodra de Hoge Raad arrest gewezen heeft.