Krijgt de Hoge Raad dit jaar een civilist als nieuwe president?

Het gebouw van de Hoge Raad op 13 december jl. (foto SvS, iPhone 11 Pro Max)

Dit bericht is bijgewerkt op 29 januari 2020

Noviomagus. Dit jaar zal Maarten Feteris defungeren als president van de Hoge Raad, het hoogste gerecht binnen de rechterlijke macht: zijn termijn van zes jaar zit er dan op. In de aanbevelingsprocedure voor de nieuwe president is een inmiddels reeds een profielschets opgesteld (MEER), zo valt te lezen op rechtspraak.nl (Nieuwsberichten van de Hoge Raad).

Nu is een profielschets niet meer dan een schets. Zo zal het de lezer van dit blogbericht niet verwonderen dat op die vastgestelde profielschets niet een voorkeur te ontwaren valt aangaande de beantwoording van de vraag of de nieuwe president afkomstig moet zijn uit de civiele (eerste) kamer van de Hoge Raad, dan wel zijn strafkamer (tweede kamer) of zijn fiscale (derde) kamer.

Domme vraag

In vroeger tijden was het opwerpen van de vraag of  ’s Hogen Raads nieuwe president een civilist wordt min of meer een domme vraag, want de nieuwe president placht nu eenmaal uit de civiele kamer te komen respectievelijk kwam meestal uit de civiele kamer – en als civilist vind ik het moeilijk om niet gewoon op te schrijven: uiteraard! Zo (bijvoorbeeld) is in de periode 1973 – 2000 de president steevast een civilist geweest, met uitzondering van mr. Moons (1981-1987). In deze periode waren de civilisten die president werden mrs. Wiarda (1973), Dubbink (1976), Ras (1987-1989), Royer (1989-1996), en Martens (1996-2000).
Weliswaar werd in 2000 mr. Haak president en was hij voordien voorzitter van de strafkamer, maar eerder was mr. Haak, bij de Hoge Raad begonnen advocaat-generaal, als civilist binnengehaald. En weliswaar werd in 2004 Davids president en was (ook) hij tot dan toe voorzitter van de strafkamer, maar ook Davids was geen (duidelijke) niet-civilist. Hij begon zijn carrière in 1965 als kandidaat-notaris te Hilversum en was nadien kandidaat-notaris op Curaçao, om in 1975 wetenschappelijk hoofdmedewerker te worden in de vakgroep notarieel recht van RU Groningen, terwijl ook menige civiele uitspraak van de Hoge Raad mede gewezen is door Davids.

Sinds 2008 niet-civilisten president

In 2008 volgde Geert Corstens, eveneens afkomstig uit de strafkamer hem op. Corstens, op zijn beurt, werd in 2014 opgevolgd door Maarten Feteris, afkomstig uit de fiscale kamer.

In 2020 een civilist pur sang!

Ik kan er natuurlijk naast zitten, maar ik voorspel dat dit jaar (weer) een civilist de nieuwe president van het cassatiecollege wordt.

Sjef van Swaaij, Advocaat bij de Hoge Raad – Sparringpartner voor advocaten (civiel appèl) – Onafhankelijk, eigenzinnig en gedreven – Doctor in de rechtsgeleerdheid

„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)