Kosten rechtens

Noviomagus. Als cassatieadvocaat zie ik nogal wat procesdossiers. De aflopen vijftien jaar heb ik heel wat processtukken in handen gehad. Te vaak zie ik dat het petitum van een dagvaarding of een reconventionele eis er tevens toe strekt dat gedaagde resp. eiser in conventie veroordeeld wordt in de proceskosten. En dan laat ik appèlmemories nog maar buiten beschouwing.

Odium

Een tot een proceskostenveroordeling strekkende eis is volstrekt overbodig in het licht van het eerste lid (eerste zin) van art. 237 Rv:

“De partij die bij vonnis in het ongelijk wordt gesteld, wordt in de kosten veroordeeld. De kosten mogen echter geheel of gedeeltelijk worden gecompenseerd tussen echtgenoten of geregistreerde partners of andere levensgezellen, bloedverwanten in de rechte lijn, broers en zusters of aanverwanten in dezelfde graad, alsmede indien partijen over en weer op enkele punten in het ongelijk zijn gesteld. Ook kan de rechter de kosten die nodeloos werden aangewend of veroorzaakt, voor rekening laten van de partij die deze kosten aanwendde of veroorzaakte.”

Op de advocaat die ondanks deze bepaling expliciet een proceskostenveroordeling eist namens zijn cliënt  rust het odium dat hij de eerste volzin van de zojuist geciteerde wetsbepaling miskent. Dat is (dus) een beetje zakkig resp. onhandig.

Gezel zijn in het gilde

Dat expliciet een veroordeling in de proceskosten geëist wordt, heeft ongetwijfeld als reden dat in het advocatengilde de gezel van de meester leert dat het zo nu eenmaal zou horen. De gezel verzuimt dan evenwel om zelf kritisch na te blijven denken.

Pro memorie

Is het je er ‘slechts’ om te doen dat de rechter niet vergeet om de wederpartij, als deze in het ongelijk gesteld wordt, in de kosten te veroordelen, en aldus om de rechter erop te attenderen dat hij in beginsel ambtshalve een proceskostenveroordeling moet uitspreken (hint), dan kun je in het petitum of de formulering in een conclusie van datgene wat jouw cliënt nu eigenlijk precies eist besluiten met een pro memorie: “{…}; kosten rechtens.”

Hardnekkig

Ooit vervaardigde ik het concept van een inleidende dagvaarding voor een kantoorgenoot met jarenlange ervaring als advocaat. In het petitum stond (dus): “{…}; kosten rechtens.”
Volgens die kantoorgenoot zou te dezen sprake zijn van een omissie. Jaren geleden had hij van zijn patroon geleerd dat je expliciet een proceskostenveroordeling moet eisen. Zo zie je hoe hardnekkig overbodigheden kunnen zijn.

Update: uitvoerbaarheid bij voorraad, wettelijke rente vanaf 15 dagen na datum uitspraak en begroting van de nakosten

Mr. Sikke Kingma heeft in de Linkedin-groep Advocatenblad gereageerd op dit blogbericht (zonder deze update) en de stelling geponeerd dat je  met ‘kosten rechtens’ niet allemaal voor elkaar krijgt dat ten aanzien van de proceskosten tevens een uitvoerbaarheid bij voorraad uitgesproken wordt, dat (reeds nu voor alsdan) een veroordeling uitgesproken wordt tot betaling van de wettelijke rente vanaf 15 dagen na datum uitspraak en dat de nakosten alvast begroot worden.
Voornoemde stelling is op zichzelf juist, maar doet aan het in dit blogbericht gemaakt punt niets af. Je kunt het petitum prima formuleren met ‘kosten rechtens’ en verder gewoon separaat, voortbouwend resp. uitgaande van ‘kosten rechtens’, die drie dingen eisen. Vandaar.