Noviomagus. Uit interesse in ons recht begon ik destijds aan de rechtenstudie aan de RU Groningen. Geschiedenis leek me ook mooi, maar deze studie vond ik veel te weinig perspectief bieden. Waar nu eigenlijk precies kwam die interesse in het recht vandaan?
Eenvoudig. Ik wilde gewoon graag weten hoe het rechtens zit. Maar waaròm wilde ik dat? Het is een beetje de vraag of de kip er eerder was dan het ei. Ik zie mezelf intussen als een jurist pur sang, en het zal daar (dus) wel mee te maken hebben.
Al gauw besefte ik niet alleen dat het burgerlijk recht, in het bijzonder het vermogensrecht, niet alleen het mooiste en belangrijkste rechtsgebied is dat er is, maar ook dat het in de privésfeer nuttig is om er goed in thuis te zijn.
Casus: Mondaine
Mondaine op mijn linkerpols, gisterenmiddag tijdens een verlate lunch bij Eten en Drinken (foto SvS, iPhone 5s)
In de eerste week van december 2010 kocht ik in een winkel een Mondaine: the Official Swiss Railways Watch/SBB voor een bedrag van € 500. Dit horloge is een zogeheten automaat. Door de beweging blijft ie lopen. Er komt geen batterij aan te pas. En het is (dus) ook geen ‘quartz’-horloge. Het is zoals Duitsers plegen te zeggen: “Ein Quartz ist kein Uhr.” Het mooie aan dit horloge is de fantastische wijzerplaat: functioneler kan niet en geen enkele opsmuk verder.
Foto SvS (iPhone 5s)
In dit horloge weerspiegelt zich waar Van Swaaij Cassatie & Consultancy voor staat: functioneel en kwaliteit zonder opsmuk.
Voor mij geen TAGHeuer bijvoorbeeld. Zo’n horloge (waar je al snel € 2.500 en even makkelijk € 4.000 voor neerlegt) ziet er weliswaar mooi uit, maar al die pracht en praal gaat (zeer) ten koste van de functionaliteit: gewoon meteen zien hoe laat het is.
Maandagmorgen
Het horloge. In casu, helaas, bleek het te gaan om een ‘maandagmorgen’-exemplaar. Reeds de volgende ochtend – de dag na de koop en levering door feitelijke bezitsverschaffing – namelijk stond het horloge stil. Ik terug naar de winkel. Maar ook toen was het binnen twee dagen al weer mis. Er is van alles geprobeerd. Het ding is teruggestuurd naar de importeur. Het bedrijf heeft er zelf iets aan gedaan. Telkens echter stond het horloge veel en veel te vroeg stil. De betreffende medewerker in de winkel begon op een gegeven moment te insinueren dat ik hersenschimmen zag. Heb toen rechtstreeks contact opgenomen met (kort gezegd) de eigenaar van de betreffende winkel, die onder dezelfde handelsnaam nog een paar andere horlogewinkels heeft. En uiteraard, rechtens stond ik sterk, maar het is veel gedoe, en het kost tijd, moeite en energie om in rechte iets af te dwingen. Ik heb er maar voor gekozen om het in der minne te regelen, aldus dat ik de eigenaar alle gelegenheid bood om het op te lossen. Mijn boodschap was helder: ‘Joh, ik kan mijn tijd wel beter besteden dan aan dit soort dingen, en wil alleen maar een Official Swiss Railways Watch/SBB die wèl goed is’. Soms had ik er schoon genoeg van. Bleef het horloge zo bijna een jaar lang in de kast liggen. Maar dan blijft het (dus) doorzeuren. Ik droeg intussen mijn andere automaat, een horloge met één wijzer (de korte, en dan verlengd): mijn trouwe Meistersinger.
Foto Debbie Bernasco
Maar heb met voornoemde eigenaar steeds telefonisch contact en SmS-contact gehouden. Op een gegeven moment kwam hij met de term “cognitieve dissonantie”. Hij bracht ermee tot uiting dat ik er absoluut geen vertrouwen meer in had en nu vervanging eiste. Dat begreep hij goed, want in totaal wel zo’n acht (!) keer had ik het horloge weer afgegeven in de winkel ter reparatie en controle. Wat me sterkte was dat een andere juwelier precies registreerde wat het euvel was.
Afgelopen zaterdag (!) dan heb ik eindelijk een nieuwe Official Swiss Railways Watch/SBB. Het andere horloge, het maandagmorgenexemplaar, heb ik achtergelaten in de winkel. Wat betreft de verkoper had het ook in januari wel gekund, maar ik had geen haast en was te druk met andere besognes.
Gisterenmiddag heb ik de verkoper/eigenaar een SmS gestuurd met de mededeling dat het nieuwe exemplaar sinds afgelopen zaterdag probleemloos werkt.
Burgerlijk recht in de privésfeer
Uiteraard heb ik voorkómen dat de verkoper op een gegeven moment het bepaalde in art. 7:23, eerste lid (1e zin), BW tegen me in stelling kon brengen:
“De koper kan er geen beroep meer op doen dat hetgeen is afgeleverd niet aan de overeenkomst beantwoordt, indien hij de verkoper daarvan niet binnen bekwame tijd nadat hij dit heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken, kennis heeft gegeven.”
Ik legde mijn klachten namelijk steeds vast in e-mails en/of een SmS. Voorts voorkwam ik dat jegens mij een beroep gedaan zou kunnen worden op de bevrijdende verjaring van het tweede lid van dit art. 7:23:
“Rechtsvorderingen en verweren, gegrond op feiten die de stelling zouden rechtvaardigen dat de afgeleverde zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt, verjaren door verloop van twee jaren na de overeenkomstig het eerste lid gedane kennisgeving. Doch de koper behoudt de bevoegdheid om aan een vordering tot betaling van de prijs zijn recht op vermindering daarvan of op schadevergoeding tegen te werpen.”
Iedere keer dat mij bleek dat het gebrek kennelijk toch niet hersteld was, klaagde ik daar namelijk met bekwame spoed en gedocumenteerd over.
HR 15 april 2011, NJ 2013, 139 (Bloemert c.s./Horenberg c.s.)
In mijn achterhoofd had ik intussen dat de Hoge Raad in 2011 in het hierboven (hoofdje) genoemde arrest inzake een melkinstallatie die steeds maar gebrekkig bleef oordeelde (cursivering en blauwdruk toegevoegd):
“3.5.3 Volgens onderdeel 2.2 is voor ieder gebrek waarover [verweerder] heeft geklaagd een aparte verjaringstermijn gaan lopen, zodat zijn vordering verjaard is voor zover die is gebaseerd op klachten die meer dan twee jaren voor de stuiting van de verjaring ter kennis van [eiser] zijn gebracht.
Dit betoog kan niet leiden tot de conclusie dat de buitengerechtelijke ontbinding heeft plaatsgevonden na verloop van de in art. 7:23 lid 2 bedoelde verjaringstermijn. [eiser] was immers – ook afgezien van de onderhoudsovereenkomst – op grond van de koopovereenkomst gehouden telkens na een klacht over non-conformiteit het gebrek te herstellen (art. 7:21 lid 1, aanhef en onder b, BW). Nu na iedere poging tot herstel bleek dat het melkwinningsysteem nog niet naar behoren functioneerde, is telkens nadat [eiser] daarvan op de voet van art. 7:23 lid 1 (tijdig) in kennis was gesteld, ingevolge art. 7:23 lid 2 ook telkens een nieuwe verjaringstermijn gaan lopen (vgl. Kamerstukken I 2001-2002, 27 809, nr. 323b, blz. 10). Daarom was de bevoegdheid van [verweerder] om tot ontbinding over te gaan niet verjaard. Hij heeft immers van die bevoegdheid gebruik gemaakt (ruim) binnen twee jaren nadat hij had geklaagd over het feit dat het melkwinningsysteem – ook na de levering van het 4-KGM-systeem dat volgens [eiser] tot een verbetering van het functioneren van het gehele systeem zou leiden, en ondanks de ook daarna nog gevolgde pogingen tot herstel – nog steeds niet aan de overeenkomst beantwoordde.”
Het is mooi èn handig om civilist te zijn.
„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)
