Foto Gerard Visser
Eergisteren (19 dezer) heb ik een huis gekocht te Noviomagus, in het ook door mij zo geliefde Nijmegen-Oost.
Bij mijn verkoopster thuis hebben we zondag om 12.15 uur getekend. Mijn toekomstige buurvrouw was getuige, op instigatie van mijn verkoopster. Laatstgenoemde is hoogleraar in (kort gezegd) een sociale wetenschap.
Hoe zien sociale wetenschappers juristen?
Mijn verkoopster vertelde me dat haar omgeving, met name collegae, haar afgeraden had om haar huis te verkopen aan een jurist (die bovendien advocaat is).
Maar ze durfde het wel aan, als we maar precies hetzelfde koopcontract zouden opstellen zoals zij destijds, in 2004, ondertekende. Daar hield zij zeer strak aan vast. Zo vond ik het toch echt onnodig om een bankgarantie te stellen met het oog op een eventueel door mij te verbeuren boete van 10% van de koopprijs, maar zij wilde die bepaling er per se in hebben (‘Take it or leave it’). Er viel zelfs niet over te praten met haar.
Is een jurist goed voor zijn handtekening?
Door de wet ben ik intussen niet goed voor mijn handtekening. Immers, in het tweede lid van art. 7:2 BW wordt bepaald:
“Gedurende drie dagen na deze terhandstelling heeft de koper het recht de koop te ontbinden.”
Ik heb dat nooit een gelukkige bepaling gevonden. Thans weet mijn verkoopster nog steeds niet of ze haar huis wel of niet verkocht heeft. Ja, in juridisch-technische zin heeft ze het wèl verkocht, maar door mijn bevoegdheid om te ontbinden is mijn verkoopster thans van mijn eventuele grillen afhankelijk. Pas donderdag (!) weet zij waar ze aan toe is. Ingevolge het vierde lid van dit art. 7:2 was het niet mogelijk om bij het aangaan van de koop af te wijken van die wettelijke regel dat de koper ‘bedenktijd’ heeft.
Vind het maar een paternalistische bepaling.
Bovendien is het thans nog steeds een kopersmarkt. Dat was anders toen in augustus 2000 een appartement kocht in hartje Den Haag (Hofkwartier). Toen ik het bezichtigde, waren er ook vier andere gegadigden. Binnen een uur had ik het gekocht als hoogste bieder. Had f 25.000 méér geboden dan de op één na hoogste bieder.
Afstand doen tijdens de bedenktijd van recht op ontbinding?
Mogelijk – maar ik heb dit niet uitgezocht – kan de koper afstand doen van zijn ontbindingsrecht, bijvoorbeeld op de eerste dag na de ondertekening van de overeenkomst. Het vierde lid van voornoemd art. 7:2 bepaalt namelijk slechts:
“Van het in de leden 1–3 bepaalde kan niet ten nadele van de koper worden afgeweken, behoudens bij een standaardregeling als bedoeld in artikel 214 van Boek 6.”
Wat betreft de tekst van deze bepaling en met name de term “afgeweken” is het doen van afstand mogelijk.
Schriftelijkheidsvereiste
Met het schriftelijkheidsvereiste heb ik op zichzelf geen moeite, al gaat het hier om een afwijking van het uitgangspunt dat overeenkomsten (aanbod en aanvaarding) vormvrij zijn.
Dat ook de verkoper zich beroepen kan op het schriftelijkheidsvereiste, weten wij sinds HR 9 december 2011, NJ 2013, 273 (Cassatie in het belang der wet). MEER
„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)
Reacties
Julia Arnscheidt
Als niet-jurist die lang op een juridische faculteit heeft vertoefd vind ik je blogpost wel erg leuk, Sjef. Juristen worden opgeleid en getraind om op een bepaalde manier te denken. Als je de theorie van hoe we leren hierop toepast ontstaan er dan in de hersens verbindingen die er bij niet-juristen niet of in ieder geval veel minder zijn.
Als ik het goed heb ben je als jurist altijd wel bezig met ‘stel dat er iets tussen mensen misgaat’ of dat er daadwerkelijk iets misgaat. Het gaat erom dingen ‘goed te regelen’. Dat over dat ‘goed’ niet altijd een consensus bestaat, is vanzelfsprekend. Dus, dan krijg je toch weer ruzie.
Daarnaast heeft het recht een hoge status in ons land, dus dat kan mensen die er niet in zijn getraind onzeker maken. Samen met een flinke dosis wantrouwen kom je dan uit op een situatie als bij jouw huizenkoop.
We hadden laatst met een groep mensen op Schiermonnikoog een discussie over vertrouwen. We kwamen erop uit dat het altijd begint met vertrouwen geven en op je onderbuikgevoel vertrouwen of je de persoon die je voor je hebt je vertrouwen moet geven of niet. En dan maakt het niet zoveel uit of je een jurist of een niet-jurist voor je hebt.
Ik ben wel benieuwd naar hoe jij als jurist over vertrouwen denkt.
Een fijne dag verder,
Julia
Liesbeth van Leijen
Op mijn bureau ligt dit lijstje: een top 10 van onverteerbare zaken voor ondernemers, over advocaten/juristen:
1. Ze praten niet duidelijk of beknopt.
2. Ze houden je niet op de hoogte van de stand van zaken.
3. Alles wordt gejuridificeerd.
4. Juristen luisteren niet naar de klant.
5. Je betaalt de top, maar de kelder doet het werk.
6. Ze besteden veel te veel tijd aan ondergeschikte zaken.
7. Ze hebben geen passie voor hun vak, noch voor hun klant.
8. De tarieven zijn belachelijk hoog.
9. Ze reageren niet of soms heel traag op verzoeken tot contact.
10. Ze helpen elk akkoord om zeep.
Ik kan wel vinden dat ik het heel anders doe, maar dit is de realiteit, vrees ik.