Invloed en beeldvorming van Rudolf von Jhering in het Nederlands privaatrecht (1861-1921): rechtsleer en culpa in contrahendo
Mr. T.A. Hartman
Noviomagus. Met plezier zij hierbij de aandacht gevestigd op een compact boek over Rudolf von Jhering (1818-1892). Reeds in zijn tijd was hij wereldberoemd. De inleiding (blz. 1) van dit boek – gebaseerd op de masterscriptie van de auteur, waarop deze vorig jaar (februari) afstudeerde – opent met die mooie zondagavond 7 februari 1875, toen Von Jhering een ongekende ovatie ten deel viel in de sociëteit van het Leidsche Studentenc Corps Virtus Concordia Fides.
Von Jherings belangrijkste verrichting was zijn scherpe kritiek op het Pandektisme. Von Jherings kritiek was dat dit complexe en abstracte bouwsel de praktijk geheel uit het oog verloren had, terwijl het recht nu juist niet vanuit zichzelf bestaat, maar het een product is van de maatschappij en haar daarom ook dienstbaar moet zijn.
Met dit boek is beoogd om duidelijk te maken wat de betekenis was van Von Jherings werk voor het Nederlandse recht.
De auteur, vorig jaar februari afgestudeerd te Leiden, beschrijft eerst welke positie Von Jhering innam in de Duitse privaatrechtsleer van de negentiende eeuw en hoe het gebruik van het Duitse recht in het Nederlandse privaatrecht zich heeft ontwikkeld gedurende die periode. In het tweede deel van dit boek onderzoekt de auteur de receptie van Jherings kritiek op het Pandektisme en de rechtsleer die hij uit deze kritiek ontwikkelde. Tot slot onderzoekt hij de receptie van Jherings grootste dogmatische vondst: de culpa in contrahendo, oftewel aansprakelijkheid wegens schuld voorafgaand aan respectievelijk in het kader van het contracteren.
Lezing van dit heldere en toegankelijke boek zij van harte aanbevolen.
(Celsus Juridische uitgeverij – ISBN 978-90-8863-258-7)
„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)
